مقدمه: یکی از مشکلات شایع در بیماران تحت همودیالیز پایین بودن وضعیت بهداشت دهان است که به دلیل تأثیرگذاری بر کیفیت زندگی این بیماران نیازمند مداخلات فوری پرستاری است.
هدف: مقایسه تأثیر فرم مکیدنی کورکومین و دهان شویه زنجبیل بر بهداشت دهان بیماران تحت همودیالیز هدف این مطالعه بود.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کار آزمایی بالینی بوده و جامعه آماری آن تمام بیماران همودیالیز بستری در بیمارستان های تابعه آجا در شهر تهران در سال 1402 بودند. 99 بیمار به صورت در دسترس انتخاب و به روش تصادفی بلوکی به سه گروه فرم مکیدنی کورکومین، دهان شویه زنجبیل و کنترل تخصیص یافتند. در هر سه گروه، مراقبت های روتین بهداشت و دهان شامل نخ دندان، نحوه مسواک زدن، شستشوی دهان بعد از هر وعده غذایی و آموزش استفاده از دهان شویه ادامه یافت. در گروه دهان شویه زنجبیل، بیماران صبح و شب دهان شویه را به مدت 60-30 ثانیه داخل دهان با میزان 20-15 سی سی انجام می دادند و در گروه فرم مکیدنی کورکومین، روزانه دو بار و هر بار 2 عدد قرص را به صورت مکیدنی مصرف می کردند. برای جمع آوری داده ها، از فرم مشخصات دموگرافیک بیماران و مقیاس بررسی دهان بک استفاده شد.
یافته ها: قبل از مداخله، میانگین امتیاز بهداشت دهان بیماران گروه کورکومین 2/39±9/21، زنجبیل 2/21±9/69  و کنترل 2/20±8/87 بود که تفاوت آماری معنی داری نداشتند (P=0/343). بعد از مداخله در گروه کورکومین 1/67±6/39 ، زنجبیل 2/00±7/81  و کنترل 2/23±8/806 رسید که تفاوت معنی داری بود (P=0/002). بعد از مداخله بین گروه  فرم مکیدنی کورکومین و دهان شویه زنجبیل (P=0/018) و بین گروه فرم مکیدنی کورکومین و گروه کنترل (P=0/004) اختلاف معنادار وجود داشت.
نتیجه گیری: پرستاران شاغل در بخش همودیالیز ضمن ارتقای اطلاعات خود در مورد گیاهان دارویی با پیشنهاد داروی مکیدنی کورکومین موجب ارتقای بهداشت دهان این بیماران شوند.