مقدمه: مدیریت پسماندهای بیمارستانی با توجه به تبعات بهداشتی و محیط زیستی حائز اهمیت است. ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت مبتنی بر مدل ها می تواند موجب بهبود شرایط گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد بهداشتی- محیط زیستی و مدیریتی پسماندهای بیمارستانی با استفاده از مدل تعالی EFQM در سه بیمارستان منتخب انجام شده است.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است و به روش مقطعی انجام می شود. با بررسی متون و مصاحبه های ساختارنیافته با کارکنان و مدیران یمارستان های منتخب پرسشنامه محقق ساخته تدوین گردید. برای تائید روایی پرسشنامه از نظر خبرگان و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. در این تحقیق با بهره گیری از ساختار مدل برتری سازمانی  (EFQM)، مدل ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت بهداشتی- محیط زیستی پسماند های بیمارستانی در 9 معیار در قالب "توانمندساز ها" و "نتایج" طراحی گردید. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 تجزیه و تحلیل شدند. برای مقایسه بیمارستان های منتخب از روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) استفاده گردید و از آزمون تعقیبی بونفرونی (Bonferoni) برای مقایسه زوجی استفاده شد.

یافته ها: نتایج نشان داد که معیار (رهبری، خط مشی و راهبرد) و معیار (نتایج ارزیابی و مدیریت ریسک های بهداشتی-محیط زیستی) در بیمارستان A و معیارهای ( شراکت ها و منابع) و (نتایج کلیدی عملکرد) در بیمارستان B و معیار (ارزیابی و مدیریت ریسک)  و معیار ( نتایج جامعه)  در بیمارستان C به عنوان مهم ترین نقاط قوت بیمارستان های مورد مطالعه محسوب شده اند. همچنین مقایسه بیمارستان های مذکور با روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) نشان می دهد اختلاف میانگین معیار (شراکت ها و منابع) در بیمارستان های B  و C و  (P<0/012) و معیار (نتایج جامعه) در بیمارستان های B و A و  (P<0/017)  معنی دار  می باشند.

نتیجه گیری: مدیران ارشد در بیمارستان های مورد مطالعه، اطمینان دارند که ساختار سازمانی مناسب و سیستم مدیریت فرآیند، مستقر شده است که در حصول نتایج پایدار و رو به بهبود مؤثر است و برای معیار های نیازمند بهبود، باید برنامه هایی با اهداف بلندمدت و کوتاه مدت، برای بهبود و ارتقاء تدوین گردد.